معادله انتخاب «شنبه» یا «پنجشنبه» این روزها در فضای سیاسی، اقتصادی و تقنینی کشورمان، حسابی سر و صدا کرده است. مانند هر تصمیم دیگری این تصمیم هم موافقان و مخالفانی دارد.
ابراهیم جمیلی
معادله انتخاب «شنبه» یا «پنجشنبه» این روزها در فضای سیاسی، اقتصادی و تقنینی کشورمان، حسابی سر و صدا کرده است. مانند هر تصمیم دیگری این تصمیم هم موافقان و مخالفانی دارد. مساله این است که نظام تصمیم‌سازی‌های کشور در حوزه‌های گوناگون نباید به گونه‌ای تنظیم شود که زمینه کاهش مناسبات یا قطع رابطه ایران با سایر کشورها ایجاد شود. قبل از تصمیم‌گیری درخصوص اضافه کردن یک روز به تعطیلات رسمی هفتگی، باید دید چند کشور در دنیا وجود دارند که پنجشنبه و جمعه را به عنوان روز تعطیل انتخاب کرده‌اند؟ مهم‌تر از آن، این کشورها چه جایگاهی در اقتصاد جهانی دارند و چه دستاوردهایی از این موضوع کسب کرده‌اند؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد به اندازه انگشتان یک دست، کشورهایی را نمی‌توان پیدا کرد که پنجشنبه و جمعه را به عنوان روز تعطیل هفتگی خود انتخاب کرده باشند. از سوی دیگر، باید دید افرادی که مخالف تعطیلی روز شنبه هستند، چقدر استدلال اقتصادی و راهبردی و عقلانی و تا چه اندازه استدلال‌های هیجانی و احساسی و ایدئولوژیک در این خصوص دارند؟ من نمی‌توانم در رابطه با حوزه‌ای که فاقد تخصص لازم هستم با اطمینان موافقت یا مخالفت کنم، چراکه ممکن است زندگی و معیشت دامنه وسیعی از افراد را تحت‌الشعاع اظهارات غیرتخصصی خود قرار دهم. دوستانی که با تعطیلی روز شنبه مخالفند به نظرم احساسی عمل می‌کنند. هیچ فرد و گروهی در ایران مخالف تعطیلی روز جمعه نیست، قرار هم نیست تاریخ هجری خورشیدی کشور خدای ناکرده مثلا به میلادی تغییر کند، فقط متخصصان و کارشناسان مبتنی بر رویکردهای عقلانی و اقتصادی می‌گویند، بهتر است روز شنبه تعطیل شود تا حداقل یک روز از تعطیلات ایران با اقتصاد جهان کاهش پیدا کند. اگر قرار باشد به جای شنبه، پنجشنبه تعطیل شود، مناسبات ارتباطی ایران با جهان بیشتر کاهش یافته و خسارات بیشتری متوجه اقتصاد و فعالان اقتصادی می‌شود. این یک روز تعطیلی در تولید ناخالص داخلی ایران، اثرات منفی بسیاری دارد. بررسی‌ها حجم این خسارات را ده‌ها و صدها میلیارد دلار در هر سال ارزیابی می‌کنند. اتفاقا همین افراد و جریاناتی که امروز درباره بی‌اثر بودن تعطیلی روز پنجشنبه در اقتصاد ایران اظهارنظر کرده، قلمفرسایی می‌کنند، پیش از این در ماجرای بستن سوئیفت و fatf هم به همین منوال رفتار می‌کردند. این دوستان می‌گفتند، با بسته شدن سوئیفت هیچ اتفاقی در اقتصاد ایران نمی‌افتد و ایران از طریق ارزهای محلی در مراودات اقتصادی خود می‌تواند این مشکل را حل کند! با پول‌های ملی کار شد و تلاش‌های بسیاری هم صورت گرفت اما خسارات ناشی از مسدودسازی سوئیفت جبران نشد.
فعالان اقتصادی و شرکتهای دولتی ایران، هر سال باید میلیاردها دلار هزینه سربار بدهند، در فروش محصولات خود تخفیف دهند و برای نقل و انتقال مالی خود درصدهاي اضافی پرداخت کنند، چون ایران ارتباطی با سوئیفت ندارد. این محدودیت باعث شده، حجم انبوهی از دارایی شرکتهای تولیدی و تجاری ایران توسط کلاهبرداران و دلالان از بین رود، چون فعالان اقتصادی نمی‌توانند LC باز کنند. اتفاقا در مورد تعطیلی شنبه، بسیاری از علما هم اظهارنظر کرده و از طرف‌های مختلف خواستند، اجازه دهند افراد متخصص و کارشناسان نظرات تخصصی خود را ارائه کنند. امروز ایران بیشتر از هر عامل دیگری نیازمند ارتباط و کار با جهان است. ایران نباید در ارتباط با جهان تعطیل اندر تعطیل باشد. اگر قرار باشد پنجشنبه و جمعه ما تعطیل باشیم، بعد شنبه و یکشنبه هم سایر کشورهای جهان تعطیل باشند، دیگر باید فاتحه فعالیت‌های تولیدی و بازرگانی را خواند. باید در فضای تخصصی و به دور از فضاسازی و حاشیه‌سازی تصمیم‌گیری کرد. در جوی آرام و کارشناسی و به دور از جنجال، بدون اینکه کسی متهم شود و از احساسات مردم سوءاستفاده شود باید دید کدام سیاست‌گذاری در راستای منافع ملی، سفره‌های مردم و تولید کشور است. امروز اعداد و ارقام و نتایج عینی هر کدام از این تصمیمات، استخراج شده و مشخص است تعطیلی شنبه یا پنجشنبه چه تبعات مثبت یا منفی به جای می‌گذارد. هر کدام از این تصمیمات در GDP کشور تاثیر می‌گذارد. ایران در دورنمای پیش رو به سرمایه‌گذاری، تلاش و ایده‌پردازی در حوزه‌های فناوری و تکنولوژی، تولید، باز کردن کریدورهای ارتباطی تازه و… نیاز دارد. برای دستیابی به این ضرورت‌ها هم باید با جهان پیرامونی، چه همسایگان، کشورهای منطقه و قدرت‌های اقتصادی جهانی در ارتباط باشیم. به هر حال، بدنه کارشناسی و تخصصی کشور تشخیص داده که تعطیلی روز شنبه به نفع اقتصاد، تولید و تجارت کشور است. مجلس هم در تصمیمی تاریخی این رویکرد کارشناسی را تایید کرد و رای به تعطیلی شنبه داد. موضوع به شورای نگهبان رفته تا در این زمینه نظر نهایی اخذ شود. در صورت تایید همه افراد و گروه‌ها باید به این تصمیم و رای تن داده و زمینه اجرای این قانون را فراهم سازند. بدون تردید اثرات مثبت این تصمیم نهایتا در سفره‌های مردم، بخش تولید و بازرگانی کشور و کلیت اقتصاد ایران نمایان خواهد شد.
